De gaten

‘Voordat we definitief afsluiten,’ zei ze, ‘voordat we dit afronden en ik jullie niet meer spreek, wil ik de gelegenheid geven nog wat te vragen. Als er iets is blijven liggen, een onderwerp waar we het nog over moeten hebben, een vraag die je nog wil stellen: dit is het moment. Straks kan het niet meer.’

Ik schudde mijn hoofd, probeerde Oscars blik te vangen, wat onmogelijk is tijdens een video-overleg, hij schudde zijn hoofd ook en daarmee was alles klaar.

‘Bedankt,’ zei ik. ‘Ik heb veel geleerd, je hebt ons goed geholpen.’

Omdat ik mijn band met de ggz-instelling niet wilde verbreken voordat ik de medicatie afgebouwd heb (mijn angst is afbouwen en geen specialistische hulp in de buurt hebben wanneer ik deze nodig heb), heb ik nog regelmatig gesprekken met een verpleegkundig specialist. Ik praat met haar over hoe het met me gaat, soms zijn het diepgaande gesprekken, soms zijn ze luchtig. Het fijne is dat ik in die gesprekken steeds ontdek waar er nog winst te behalen valt. Had ik twee jaar geleden kunnen kijken naar hoe mijn leven er nu uitziet, dan had ik gedacht dat mijn leven nog nooit zo mooi geweest was. En dat is waar. Maar wanneer de grote obstakels uit de weg geruimd zijn, kan je kijken naar details, die geen details meer blijken, maar punten om lijnen tussen te trekken waarbinnen zich een heel nieuw obstakel aftekent.

Er valt veel te klagen over de geestelijke gezondheidszorg, maar mijn behandeling is geen quick fix. Er wordt geluisterd, ik kan zeggen waar ik behoefte aan heb en dan wordt er gekeken naar mogelijkheden. Zo gebeurde het dat Oscar en ik in gesprek gingen met een systeemtherapeut. Er was geen crisis, geen dreigende scheiding, geen gevoel dat we er samen niet uit zouden komen. Integendeel. Er was rust en de behoefte beter te snappen wat de gebeurtenissen van de afgelopen jaren met ons hadden gedaan. Hoe we er nog beter mee om konden gaan.

Wat ik leerde tijdens de gesprekken: onbewust wil je in een relatie de dingen gerepareerd zien die er in je jeugd mis zijn gegaan. Ik vond dat een openbaring. Het verklaarde mijn behoeftes en grotendeels waarom ik me in vorige relaties op een bepaalde manier opstelde. Het verklaarde Oscars behoeftes, en waarom we niet altijd aan elkaars wensen kunnen voldoen. Iedereen leeft met gaten die een ander niet kan dichten.

Het begrijpen van de mechanismes achter gedrag geeft lucht. Het is niet allemaal persoonlijk.

Sinds ik medicatie gebruik droom vaak, soms droom ik over een ex van lang geleden. Tussen alle grote emotionele stormen in mijn leven was hij er maar kort. Het werd niets tussen ons en ik kon niet verklaren waarom het niet werkte, hij was rustig en lief, veroorzaakte geen gedoe. Ook in mijn dromen veroorzaakt hij niets, hij is er gewoon, een kalme deelnemer in het verhaal.

Een week na het afronden van de systeemtherapie herinnerde ik me dat ik het nog ergens over had willen hebben. Over de emotionele tekorten waarmee mensen opgroeien, over de behoeftes die daardoor ontstaan, over hoe die behoeftes in relaties alsnog bevredigd moeten worden, wat niet kan, het zijn geen behoeftes maar gaten die lang geleden zijn geslagen, ze zitten in mensen, niet in relaties en ik had willen vragen in hoeverre je zoekt naar een relatie waarin aan oude wonden wordt gepulkt, de gaten opgerekt worden, omdat je ook onbewust niets kan repareren zonder het eerst te hebben aangeraakt.